[ga hier naar Deel 2: vanaf 1979]


Deel 1: 1928 tot 1978

23 oktober 1928:
Stichting bibliotheek
In de archieven van de gemeente staat vermeld dat de bibliotheek voor het eerst wordt aangenomen en financieel gesteund op 23 oktober 1928.

Getuigenis van E.H. Hector Danneel, eerste bibliothecaris, (onderpastoor te Hulste van 1929 tot 1940)
“Door mijn toedoen werd de bibliotheek ingericht in het zaaltje gelegen in de Statiestraat dat dienst deed als patronaat en toneelzaal*, ikzelf was bibliothecaris. De bibliotheek werd onmiddellijk aangenomen door de gemeente met als burgemeester Charles Masureel en door de staat met als inspecteur Willem Putman van Kortrijk.”
* vroeger 'de patronage' en later d'Arke

1929:
De bibliotheek wordt ook aangenomen door de provincie.

1940:
De opvolging wordt waargenomen door E.H. Jozef Houttekier, tweede bibliothecaris.
(onderpastoor te Hulste van 1940 tot 1944)
Zijn getuigenis: “Toen de Duitsers de gemeente bezet hadden, werd de bibliotheek op hun bevel en door hun toedoen verhuisd naar de meisjesschool.” (Vlietestraat 3)

1944:
E.H. André Cromheecke wordt de derde bibliothecaris.
(onderpastoor te Hulste van 1944 tot 1953)

Uit zijn brief van 1969: “Ik werd bibliothecaris bij erflating. De bibliotheek kwam terecht in de kleuterklas op het eerste koertje naast het station achter de Tivoli. Ik kreeg hulp van Karel en Marcel Vankeirsbilck uit de post. De inspectie kwam in handen van de heer Jonckheere uit Oostende. Onder zijn impuls werd grote kuis gehouden in de betoelaging van vrije katholieke bibliotheken. Hulste was één van de vele slachtoffers omwille van allerhande ondoenbare administratieve voorwaarden.”

1947:
In dat jaar worden de staats- en provincietoelage geschrapt.
De bibliotheek wordt verder opengehouden. De boeken worden uitgeleend door Karel Vankeirsbilck met de hulp van Roger Verheye.
De gemeente blijft de bibliotheek steunen op basis van 1,5 frank per inwoner.

1954:
E.H. Kamiel Cornette wordt de vierde bibliothecaris.
(onderpastoor te Hulste van 1953 tot 1960)

1956:
Dit jaar is het keerpunt voor de bibliotheek.
De grote verdienste van de heraanpak komt zeker toe aan E.H. Kamiel Cornette.
Hij begint stelselmatig de tekorten weg te werken, daartoe enigszins verplicht door de bisschoppelijke inspecteur E.H. Van Elslande, de broer van de toenmalige Minister Renaat Van Elslande.
Eerst en vooral kijkt hij uit naar een gediplomeerde bibliothecaris. De keuze valt op de heer Michel Verbrigghe. (akte van bekwaamheid behaald op 05/11/1956)
Er is veel werk voor de boeg. De volledige collectie aan boeken (1.200) moet opnieuw geklasseerd worden. Eerst worden de boeken met oude spelling verwijderd.
Het tiendelig stelsel (soort per soort klasseren) dient toegepast te worden. Dit betekent dat alle boeken een nieuw etiket moeten krijgen en dat alle catalogi moeten aangepast worden.
Vol ambitie begint de nieuwe bibliothecaris, de vijfde in rij, aan de grote karwei. De bibliotheek blijft drie maanden gesloten. E.H. Cornette, de dienst van katholieke boekerijen uit Antwerpen en de heer Verbrigghe klaren samen de klus.

In september 1956 wordt de erkenning terug aangevraagd bij het ministerie.
Op Allerzielen komt hoofdinspecteur de heer Van Hoogenbemt langs voor de officiële inspectie.
De erkenning wordt geweigerd omdat er nog 978 frank in kas blijkt te zijn. Eigenaardig toch!
Citaat: “Een goede bibliotheek moet schulden hebben, het geld moet meer dan opgebruikt zijn. Zodra de facturen kunnen getoond worden met het verbruik van die som mag de heraanvraag ingediend worden.”
Het geld wordt uitgegeven en de bewijzen worden opgestuurd. De erkenning wordt verkregen en vanaf 1957 is de Vrije Bibliotheek Hulste in orde met de bibliotheek-wetgeving van 1921.

1958: Aangenomen Bibliotheek “St.-Mardijck”
Op 29 mei 1958 wordt het officiële document betreffende de erkenning door het Ministerie toegestuurd.
Dit document geeft recht op een staatstoelage, een toelage vanwege de provincie en toezending van enkele tijdschriften. Samen met de gemeentetoelage is er een bedrag van ongeveer 9.000 frank beschikbaar om aan boeken te spenderen.

1960:
Inspecteur Edebau uit Oostende vraagt om het bruine kaftpapier te vervangen door een duurzaam plastiekomslag.
1.500 boeken worden herkaft. Dit duurt ongeveer één jaar en neemt tevens een grote hap uit het budget. Eén plastiekkaft kostte in die tijd ongeveer 5 frank.

Februari 1967:
De eerste provincietoelage wordt aan de bibliotheek toegekend. Zo wordt 7 februari 1967 de officiële datum van erkenning door de Provincie.
Alles gaat verder zijn gewone gang tot …

Februari 1968:
Het jaarlijks bezoek van de inspecteur, nu de heer Valère Arickx.
Hij vindt dat het “wak en muffig” lokaaltje dat dienst doet als bibliotheek, klas- en eetzaaltje bij de Zusters van Liefde, geen “boekenliefde” meer genoeg kan geven volgens de wettelijke voorgeschreven normen. Er wordt één jaar respijt gegund, maar tijdens die periode wordt er geen nieuw lokaal gevonden.

Februari 1969:
Jaarlijkse inspectie. “Hier nog, ik kom hier niet meer binnen”, zegt de inspecteur.
Dit heeft als gevolg dat de toelagen geschorst worden.
De bibliothecaris is ontmoedigd. Zijn idealen gaan verloren, hij heeft geen ambitie meer en dient zijn ontslag in.

Mei 1969:
De inspecteur vraagt een onderhoud met de voorzitter van de bibliotheek en het Schepencollege (dat vanuit Brugge door de heer Gouverneur verwittigd werd dat er iets moest veranderen).
Na de vergadering wordt de heer Michel Verbrigghe op de hoogte gebracht van de voorstellen:
een lokaal van de oude gemeenteschool (Kasteelstraat 11) zal volledig opgefrist worden en ter beschikking gesteld.
De toelage van 1,5 frank per inwoner wordt opgetrokken tot 6,5 frank en er wordt een forfaitaire som geschonken voor de aankoop van nieuwe boekenrekken en een bureau.
De bibliothecaris krijgt een jaarlijkse vergoeding.

Eind juli 1969:
Michel Verbrigghe kan zich vinden in deze voorstellen en blijft uiteindelijk bibliothecaris. Hij verhuist zelf de boeken naar het nieuwe lokaal. Zijn woorden: “Ik heb de verhuiswagen geladen en de boeken met veel plezier in het nieuwe lokaal gelost.”
De bibliotheek kent daarna een nieuwe bloei inzake aantal lezers en uitleningen.
De openingstijden zijn op: zaterdag 18.30u – 20.30u
zondag 09.30u – 11.30u
Een Beheerraad wordt opgericht.
Voorzitter: Pastoor Gilbert Verhamme
Leden: Medepastoor Joris Spaens, Dr. Willy Vandebuerie, Herman Vanpaemel en Roger Mersy
Bibliothecaris: Michel Verbrigghe

Oktober 1969:
Op zaterdag 25 oktober 1969 wordt de nieuwe bibliotheek officieel geopend in aanwezigheid van de heer burgemeester Wanzeele, het schepencollege, de geestelijkheid, de heer Valère Arickx, provinciaal inspecteur der bibliotheken en afgevaardigden van de plaatselijke verenigingen.
De uitnodiging en de twee krantenartikels zijn een bewijs van deze belangrijke gebeurtenis te Hulste.

1977: fusie gemeenten 1 januari 1977
Uit een schrijven d.d. 2 december 1976 van de minister van Nederlandse Cultuur R. De Backer-Van Ocken: “Gevolgen van de samenvoeging van de gemeenten voor de openbare bibliotheken. Aangezien enkele erkenningsvoorwaarden voor de bibliotheken aan het inwonersaantal van de gemeente gekoppeld zijn, dringen zich zekere aanpassingen op; zeer in het bijzonder denken wij aan het aantal boeken en uitleningen en de uitleenzittingen.”
Als gevolg hiervan krijgt de bibliotheek te Hulste één uitleenzitting bij, namelijk op woensdag van 18.30u tot 20.30u.

1978: nieuw bibliotheekdecreet
Uit een schrijven van de Dienst voor Openbare Lectuurvoorziening: “Het decreet van 19 juni 1978 betreffende het Nederlandstalige openbare bibliotheekwerk wordt operationeel vanaf 1 januari 1980.
1980 wordt beslist een moeilijk jaar. Wij zijn er ons van bewust dat de overgang van de wet van 1921 naar het decreet van 1978 niet altijd even vlot zal verlopen. Wij moeten echter doorbijten: het is de moeite waard.”
Een belangrijk punt uit het decreet is dat vỏỏr 1 januari 1982 elke gemeente van het Nederlands taalgebied over een erkende gemeentelijke plaatselijke openbare bibliotheek (P.O.B.) moet beschikken.
Tot 31/12/1988 krijgen de vrije openbare bibliotheken nog toelating om onder de wet van 1921 te blijven werken.
Op aanraden van Zuster Agnes Santy, op dat moment actief in de bibliotheek te Bavikhove, volgt Marijke Bourgois de bibliotheekcursus te Kortrijk. Op 29 juni 1978 behaalt ze “de akte van bekwaamheid tot het ambt van bibliothecaris in een openbare bibliotheek”.

Deel 2: vanaf 1978

1979:
Marijke verneemt dat de heer Verbrigghe, die ongeveer 25 jaar actief bibliothecaris is, wil stoppen. Met volle moed stapt zij naar E.H. Raf Vannieuwenhuyse om de “vacante” plaats te bespreken. De pastoor is zeer blij dat er een kandidaat is en Marijke wordt onmiddellijk aangenomen.

1980: nieuwe bibliothecaris / bibliothecaresse
Op 1 januari 1980 treedt Marijke Bourgois in dienst. Zij is de zesde bibliothecaris maar de eerste vrouwelijke te Hulste.
Samen met haar broer Dirk, die de akte behaalt te Wevelgem op 25 juni 1981, houdt Marijke de bibliotheek open. Net zoals hun voorganger zullen zij de cursus in de praktijk toepassen.
Het is opnieuw het moment om grote kuis te houden. De versleten boeken en de laatste boeken met oude spelling worden uit de collectie verwijderd. De fictionboeken (romans) worden alfabetisch per auteur geplaatst en de non-fiction wordt volgens het S.I.S.O.-systeem geklasseerd. Ieder boek wordt voorzien van een boekkaart en krijgt een boekmerk op de rug gekleefd. Zij stellen een auteurs- en een titelcatalogus samen zodat de lezer vlot kan nagaan of een boek tot de collectie behoort.
Zeer veel vrije uren worden aan deze reorganisatie besteed.

1983:
Eind 1983 kunnen beiden dit reusachtige werk voltooien. Tot dan worden de uitleningen genoteerd in een uitleenregister. Vanaf 1983 kunnen de uitleningen bijgehouden worden via de boekkaarten die in het lezerszakje bewaard worden. Alles verloopt naar wens. Het aantal boeken stijgt, het aantal lezers stijgt en de uitleningen schieten de hoogte in.

1984: verhuis
In 1984 ontvangt Marijke een brief van het stadsbestuur Harelbeke met de melding dat op 1 augustus de restauratiewerken aan de vroegere schoolgebouwen van start gaan.
Er zal een socio-cultureel centrum komen. Er bestaan zelfs plannen om naast de bestaande gebouwen een nieuwe bibliotheek te bouwen, maar die worden niet uitgevoerd. De bibliotheek wordt tijdelijk ondergebracht in een deel van de vroegere garage van de gemeentelijke jongensschool.
Alle meubilair en boeken worden door de familie Bourgois met een stootkar naar de Tieltsestraat 31 verhuisd. Alles krijgt zijn nieuwe plaats. Iedereen is tevreden met het nieuwe onderkomen dat zeer centraal gelegen is.
Na enkele jaren is de vrije ruimte op de boekenplanken te schaars en boeken moeten boven op de rekken geplaatst worden. Voor de jeugdboeken wordt een nieuw rek getimmerd en een oude kleerkast, mits de nodige aanpassingen, herbergt de leeszaalwerken.
De financiële middelen zijn schaars en de bibliothecarissen moeten roeien met de riemen die ze hebben.

1986:
Op 16 mei 1986 krijgt de bibliotheek bezoek van de inspecteur Herman Vos (tevens auteur). Dirk mag hem ontvangen en rondleiden. De inspecteur is zeer tevreden met wat hij ziet. Dit laat hij ook blijken door twee boeken van hem te voorzien van een opdracht en een handtekening.

1988:
Op 15/12/88 wordt in de Vlaamse Raad een ontwerp van decreet goedgekeurd dat de data van de overgangsmaatregelen opgenomen in het decreet van 1978 met twee jaar verlengt. Hierdoor kunnen de vrije bibliotheken onder de wet ’21 tot 31/12/1990 gesubsidieerd blijven.

1989:
Op 2 april 1989, ter gelegenheid van de rommelmarkt in de jongensschool te Hulste, mag de bibliotheek ook een stand organiseren. Om wat extra geld in het laatje te krijgen verkopen de bibliothecarissen de afgevoerde boeken tegen spotprijzen. Deze actie brengt de ronde som op van 5.730,- BEF.
Op 25 november gaat in het ontmoetingscentrum te Harelbeke de vijfde editie van de quiz “Kwist het wel” door. Er nemen 22 verenigingen uit Groot-Harelbeke aan deel.
Een voor de gelegenheid samengestelde quizploeg van de A.O.B. St.-Mardijck waagt haar kans. Tot grote vreugde winnen zij de eerste lustrumuitgave van deze quiz. Er wordt een beker in de vorm van een vaas overhandigd. Ze krijgen ook de som van 8.000,- BEF. Dit bedrag komt van pas voor de aankoop van nieuwe boeken.

1990:
Na 1990 worden alle geldkranen dichtgedraaid en kunnen de vrije bibliotheken niet meer blijven bestaan. Zo ook A.O.B. St.-Mardijck Hulste.
Na vele besprekingen en discussies vragen de vrije bibliotheken van Bavikhove, Stasegem en Hulste hun overname door het stadsbestuur op 18 december 1990 aan.

1991:
De administratieve molen draait op volle toeren. Alle documenten (samenstelling collectie, werkingsverslag 1989 en balansen van 1975 t.e.m. 1989) moeten voorgelegd worden.
Op 27/09/1991 hebben de bibliothecarissen een vergadering en een gesprek met de heer burgemeester Pierre Lano.
Op 11/10/1991 mogen E.H. Rafaël Vannieuwenhuyse en Marijke Bourgois “de overeenkomst van overname van de A.O.B. St.-Mardijck te Hulste door de stad Harelbeke” ondertekenen.
In de openbare zitting van de gemeenteraad van 16/12/1991 wordt de overname van de collectie en van het personeel van de drie vrije bibliotheken met unanimiteit van stemmen goedgekeurd.
Er zijn drie uitleenposten van de stadsbibliotheek geboren, maar hun autonomie gaat verloren.

1992: De overname heeft natuurlijk ook positieve kanten.
Het plaatsgebrek (reeds eerder vermeld) is vlug opgelost. Via een grote opening in de tussenmuur van de garage wordt de oppervlakte van de bibliotheek bijna verdubbeld. De bibliotheek krijgt ook een andere ingang. Alles wordt opnieuw geschilderd en er komen nieuwe rekken bij. Zo kan de jeugdafdeling en de volwassenenafdeling elk in een aparte ruimte ondergebracht worden.

1993-1996:
In de gemeenteraad van november 1989 wordt een beslissing genomen om de stadsdiensten te automatiseren, dus ook de stadsbibliotheek.
Er zal gewerkt worden met het VUBIS software pakket. Een periode van twee à drie jaar is nodig om alle materialen van de hoofdbibliotheek en van de uitleenposten in de computer in te voeren.
Op 2 januari 1993 start de hoofdbibliotheek met de automatisatie van de uitleen-functies en op 16 november 1994 geniet de uitleenpost Hulste ook van deze innovatie.
Dit nieuwe systeem vergt uiteraard enige aanpassing van het personeel en van de lezers. Alle handelingen gebeuren nu via de computer, wat een hele stap vooruit is.
De kartonnen lenerskaart wordt vervangen door een geplastificeerd pasje met barcode. Gedurende deze jaren worden de hoogste uitleencijfers bereikt.
Vanaf 3 november 1996 worden bibliotheekpassen die in de meeste openbare bibliotheken van Oost- en West-Vlaanderen bruikbaar zijn, uitgereikt. Met deze ene kaart kan de lener boeken ontlenen in diverse bibliotheken die met hetzelfde uitleen-systeem werken.

1997-1999:
Gedurende deze periode gaat alles zijn gewone gang. Het lezersaantal blijft stabiel. Het aantal uitleningen daalt langzaam alhoewel er in 1999 een stijging is van 11%.
Heel onverwacht komt er een bericht vanwege het stadsbestuur dat de uitleenpost Hulste niet langer in de jongensschool kan gehuisvest blijven. De bibliotheek verhuist opnieuw naar de Kasteelstraat en vindt haar onderkomen in het vroegere ontmoetings-centrum.
De bibliotheekassistenten Dirk en Marijke Bourgois zijn zeer tevreden met de nieuwe locatie. Het is een aangenaam, luchtig lokaal dat in een nieuw kleurtje wordt gezet.
In de week van 18 oktober 1999 gebeurt de verhuis. Alles verloopt zeer vlot dankzij de goede samenwerking van het bibliotheekpersoneel en diverse stadsdiensten.

2000-2003:
Vanaf 2000 gaan de uitleningen op en neer. De oorzaak is moeilijk te achterhalen.
Eén mogelijke reden is wellicht de nieuwe stadsbibliotheek in Harelbeke die op 10 september 2001 haar deuren voor het publiek heeft geopend.
Op 31 maart 2003 worden de uitleenposten Bavikhove en Stasegem gesloten; uitleenpost Hulste blijft bestaan.
De boeken van de twee uitleenposten krijgen een nieuwe plaats. Het grootste deel komt terecht in de hoofdbibliotheek maar de collectie van Hulste kent ook een grote uitbreiding. Hierdoor beginnen de rekken een beetje vol te staan. De boekenrekken van Bavikhove brengen soelaas. Dit heeft echter voor gevolg dat de bibliotheek moet herschikt worden. Met enig denk- en meetwerk is dit wonderlijk goed gelukt.
Eind mei 2003 beschikt de uitleenpost Hulste ook over internet. In juni 2003 sluit de bibliotheek één week wegens de omschakeling naar Vubissm@rt. De automatisering staat niet stil.

2004-2005:
Vanaf 2005 manifesteert zich ook in de uitleenpost Hulste de neerwaartse trend in het uitleencijfer. Mogelijke oorzaken zijn de vergrijzing van de bevolking, het feit dat mensen alles thuis kunnen opzoeken via internet, het grote aanbod aan activiteiten voor jong en oud, zodat er minder tijd is om te lezen.
Een positieve noot is dat het lezersaantal stabiel blijft. Hieruit kunnen wij waarschijnlijk concluderen dat de lezers graag naar de uitleenpost komen.
Marijke en Dirk zetten zich verder in om de bezoekers zoveel mogelijk te helpen en te begeleiden. Er gaat extra aandacht naar de thematafels die inspelen op de actualiteit.

2006-2007:
Op 4 maart 2006 organiseert Marijke in het kader van de jeugdboekenweek een vertel- en spelvoormiddag voor de kleuters.
Delphine D’Heygers en Sabine Tuytens, studenten in de lerarenopleiding en trouwe lezers van de uitleenpost Hulste, nemen de uitdaging aan om dit evenement te verzorgen.
De kleuters beleven een aangename voormiddag. Na het drinken van een fruitsapje gaan ze tevreden en blij naar huis.

2008-2010:
Vanaf 2008 wordt een nieuw bibliotheekreglement van toepassing. De grote wijzigingen zijn een uitleentermijn van vier weken voor alle materialen en het gratis ontlenen van CD’s, DVD’s en video’s.
Deze nieuwe maatregelen hebben tot gevolg dat het uitleencijfer met ruim 9% stijgt.
Op zaterdag 10 oktober 2009 is er een verwendag in het kader van de bibliotheekweek. Elke bezoeker kan genieten van een hapje en een drankje. Deze verwendag wordt jaarlijks georganiseerd maar Marijke en Dirk houden eraan de lezers elke uitlening te verwennen door behulpzaam en vriendelijk te zijn.
Soms wordt aan de bibliotheekmedewerkers de vraag gesteld of de bibliotheek in Hulste zal blijven bestaan. Het antwoord is dan: NATUURLIJK!
Reeds enkele jaren is het stadsbestuur Harelbeke bezig met het dossier voor de bouw van een gemeenschapscentrum of socio-cultureel centrum in Hulste. De locatie is reeds gekend, namelijk Kasteelstraat 13.
De bekendmaking “Aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning” wordt geafficheerd op 14 maart 2010. Deze affiche vermeldt: “Het betreft een aanvraag tot het afbreken van de brandweerkazerne en het uitbreiden van de bestaande bibliotheek met socio.”.

Als dit geen duidelijk beeld is van een mooie toekomst voor de bibliotheek te Hulste.